پایتخت فرهنگی اروپا در سال ۲۰۱۱

سال‌هاست که پایتخت فرهنگی اروپا جهت رویارویی فرهنگی و پیشبرد یکپارچگی و اتحاد در اروپا انتخاب می‌شود. در سال جدید میلادی دو شهر تالین و تورکو در شمال اروپا این عنوان را به خود اختصاص داده‌اند.

در سال ۲۰۱۱ میلادی دو شهر ساحلی، تالین در استونی و تورکو در فنلاند، ‌عنوان پایتخت فرهنگی اروپا را کسب نموده و جلوه‌هایی از فرهنگ اتحادیه اروپا را معرفی می‌کنند.

تحت عنوان "داستان‌هایی از دریا" شهر تاریخی تالین میزبان بیش از دویست و پنجاه فستیوال، کنسرت و برنامه‌های هنری و فرهنگی گوناگون خواهد بود. اجراکنندگان مراسم در تالین به ویژه ارتباط این شهر با دریا را در مرکز توجه خویش قرار می‌دهند، چرا که در دوران اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی این منطقه جزو مناطق نظامی به شمار می‌آمد و ارتباط شهر تالین با دریا قطع بود.

گرچه امروزه دیگر پایگاه‌های نظامی در شهر موجود نیستند، ولی ارتباط تالین با دریا همچنان محدود مانده‌است. برگزارکنندگان برنامه‌های فرهنگی و جشنواره‌های هنری تصمیم گرفته‌اند که در سال آینده خیابان ساحلی شهر را به گردشگاه فرهنگی تبدیل کرده و اکثر برنامه‌های فرهنگی و هنری را در این بلوار ساحلی برگزار کنند.



نمایش فیلم روی دریا
یکی از جذاب‌ترین برنامه‌های پایتخت فرهنگی اروپا در سال آینده نمایش فیلم بر روی پرده عظیمی روی دریاست. به این مناسبت از کارگردانان مشهور دنیا دعوت شده‌است که فیلم شصت ثانیه‌ای راجع به "تنهایی" تهیه کنند. در پایان این فیلم‌های یک دقیقه‌ای در کنار یکدیگر قرار گرفته و در ماه اوت به روی دریا اکران می‌شوند. بینندگان در بلوار ساحلی در پایان فیلم شاهد نمایشی خواهند بود که در آن پرده سینما روی دریا به آتش کشیده شده و تنها نسخه موجود این فیلم نابود می‌شود.

در پانزده جولای موزه حیوانات و گیاهان دریایی در تالین افتتاح می‌شود. این بنای استثنائی با گنبد مرکزی خود این توهم را ایجاد می‌کند که در میان دریا قرار گرفته است. بازیدکنندگان می‌توانند روی پل‌های جانبی این بنا و در واقع روی دریا گردش کنند.



ایده پایتخت‌های فرهنگی اروپا
از دوازده سال گذشته تا کنون شهری میان قطب شمال و مرزهای جنوبی اروپا به مدت ۳۶۵ روز به‌عنوان پایتخت فرهنگی اروپا انتخاب می‌شود. شهرهای داوطلب مسیر طولانی و پر پیچ و خمی را برای کسب این عنوان پشت سر می‌گذارند. طبیعی است که مهمترین هدف در انتخاب "پایتخت فرهنگی" کسب توجه عمومی، رویارویی فرهنگ‌های مختلف و پیشبرد یکپارچگی و اتحاد در اروپا است.

با این وجود کسب عنوان "پایتخت فرهنگی اروپا" کمک‌های مالی فراوانی را برای شهر منتخب به‌دنبال دارد ودر دراز مدت چهره آن شهر را تغییر می‌دهد. پروژه‌هایی مانند احداث و یا بازسازی مراکز فرهنگی و هنری، حمایت از هنرمندان منطقه، پیشبرد اهداف فرهنگی و یا دگرگونی بافت اجتماعی از طریق فرهنگ در محور توجه قرار دارند.

تاریخچه پایتخت فرهنگی در اروپا
در سال ۱۹۸۵ میلادی اتحادیه اروپا در اجلاسی انتخاب سالیانه شهر فرهنگی اروپا را به تصویب رساند. این تصمیم بر مبنای پیشنهاد ملینا مرکوری هنرپیشه و خواننده برجسته و وزیر فرهنگ وقت یونان، گرفته شد. هدف اتحادیه اروپا در برداشت این قدم آشنائی فرهنگی و ایجاد همبستگی در میان کشورهای اروپائی بود. آتن به عنوان اولین "شهر فرهنگی" اروپا انتخاب شد. پس از آن لقب "شهر فرهنگی" به "پایتخت فرهنگی اروپا" تبدیل شد.

گسترش اتحادیه اروپا و انتخاب دو پایتخت فرهنگی
همراه با گسترش اتحادیه اروپا چنین تصمیم گرفته شد که بین سال‌های ۲۰۰۷ تا ۲۰۱۹ میلادی سالیانه دو شهر به عنوان پایتخت فرهنگی اروپا انتخاب شوند. به این ترتیب یک شهر به نمایندگی از طرف کشورهای قدیمی عضو اتحادیه اروپا و شهر دومی به نمایندگی از جانب کشورهایی که در سال‌های اخیر در این اتحادیه پذیرفته شده‌اند، در جنب یکدیگر عنوان "پایتخت فرهنگی اروپا" را دریافت می‌کنند.

شیوه برگزاری مراسم در شهرها و پایتخت‌های فرهنگی اروپا از آغاز تا کنون تغییر فراوانی کرده‌است. در حالیکه در سال‌های اولیه برنامه‌های فرهنگی و هنری به دوران کوتاهی محدود می‌شد، در حال حاضر در جنب جشن و مراسم افتتاحیه پروژه‌های مختلف، جشن‌های فرهنگی و برنامه‌های هنری در طول سال به شکل پراکنده‌ای ادامه خواهد داشت. اولین شهر فرهنگی اروپا تنها سه هفته در تابستان میهمان کنسرت‌های موسیقی و نمایشگاه‌های نقاشی بود. اکنون هدف اصلی از برگزاری مراسم مختلف تغییر چهره فرهنگی شهر و دگرگونی بافت اجتماعی آن در طول یک سال است.

سه پایتخت فرهنگی اروپا در سال ۲۰۱۰ میلادی− شهر اسن در غرب آلمان به نمایندگی از جانب منطقه روهر، شهر قدیمی پچ در مجارستان و شهر پر جنب و جوش استانبول در مرز میان اروپا و آسیا − با مراسم مختلفی سال فرهنگی ۲۰۱۰ میلادی را به پایان رساندند. تالین و تورکو در شب سال نو با مراسم جشن و آتش‌بازی میزبان پایتخت فرهنگی اروپا در سال آینده خواهند بود.